آزمایش هورمونی برای تشخیص و ارزیابی عدم تعادل هورمونی که ممکن است شما را بیمار کند استفاده می شود. آزمایش هورمونی اغلب با استفاده از نمونه خون انجام می دهیم، اما برخی از آزمایشات به نمونه ادرار یا بزاق نیاز دارند. سطوح استروژن و تستوسترون و همچنین هورمون های غده آدرنال، مانند کورتیزول و هورمون رشد، پرولاکتین و سایر هورمون های غده هیپوفیز و هورمون های تیروئید مانند تیروکسین مرتب آزمایش می شوند.
هورمون ها موادی هستند که پیام های شیمیایی را در بدن ارسال می کنند و تأثیرات مختلفی بر فرآیندهایی مانند رشد فیزیکی، تولید مثل و خلق و خو دارند.
افراد از هر جنس دارای طیف گسترده ای از هورمون ها در بدن خود هستند. آزمایش هورمونی برای زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، اغلب بر روی هورمون‌هایی متمرکز است که در بلوغ، باروری، یائسگی و شرایط سلامتی که در این جمعیت شایع‌تر است، نقش دارند.
آزمایش هورمونی ممکن است برای اهداف مختلفی در زنان و افرادی که در بدو تولد زن تعیین شده اند مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش‌های هورمونی برای زنان می‌تواند برای تایید بارداری، ردیابی یائسگی، تشخیص عدم تعادل هورمونی و درک علت مشکلات سلامت باروری استفاده شود.
زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، می توانند به دلایل مختلف آزمایش هورمونی انجام دهند. آزمایش هورمونی ممکن است برای تشخیص، نظارت و غربالگری استفاده شود:
آزمایش هورمونی در زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، اغلب زمانی تجویز می شود که بیمار علائمی داشته باشد که نشان دهنده عدم تعادل هورمونی احتمالی باشد.
از آنجایی که هورمون ها بر بسیاری از سیستم های بدن تأثیر می گذارند، عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به طیف گسترده ای از علائم شود. پزشکان ممکن است آزمایش هورمونی را در بیماران با یک یا چند مورد از علائم زیر پیشنهاد کنند:
آزمایش هورمونی نیز برای تشخیص شرایط تیروئید استفاده می‌شود، که در زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، شایع‌تر است. علائم بیماری تیروئید که ممکن است منجر به آزمایش هورمون شود عبارتند از:
همچنین اگر قبلاً شرایط سلامتی مرتبط با عدم تعادل هورمونی داشته اید، ممکن است آزمایش هورمونی نیز پیشنهاد شود. افرادی که مراقبت‌های پزشکی برای تغییر سطح هورمون دریافت می‌کنند ممکن است آزمایش‌های مداوم هورمونی برای نظارت بر پاسخ آنها به درمان داشته باشند.
اگر علائمی از عدم تعادل هورمونی یا نگرانی های دیگری در مورد سطح هورمون خود دارید، مهم است که با پزشک صحبت کنید. پزشک می تواند در تعیین اینکه آیا آزمایش هورمونی مناسب است و کدام آزمایش پانل هورمونی را انجام دهد کمک کند.
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است تماس بگیرد تا نتایج آزمایش هورمونی خود را با شما به اشتراک بگذارد، یا ممکن است بتوانید از طریق یک پورتال آنلاین به آنها دسترسی داشته باشید. ممکن است بخواهید یک قرار ملاقات با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بگیرید تا در مورد نتایج آزمایش هورمونی خود صحبت کنید، که معمولاً ظرف چند روز کاری در دسترس هستند.
در بسیاری از شرایط، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یافته های آزمایش های هورمونی را همراه با سایر نتایج آزمایش در نظر می گیرد. اغلب الگوی نتایج آزمایش، به جای یک نتیجه واحد است که به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما امکان می دهد تا علت علائم شما را تعیین کند. به همین دلیل، پزشک شما نیز ممکن است صبر کند تا تمام نتایج آزمایش قبل از بررسی آنها با شما در دسترس باشد.
هورمون ها پیام رسان های شیمیایی بدن هستند. آنها اطلاعات حیاتی را از طریق خون به سلول ها منتقل می کنند. به طور معمول، هورمون ها تنها بر سلول های خاص یا سلول های هدف از طریق گیرنده ها تأثیر می گذارند. آنها توسط غدد درون ریز تولید می شوند و از طریق جریان خون به بافت ها و اندام های مختلف می روند.
هر هورمونی هدف خاص خود را دارد که یک پیام کلیدی را به قسمت های خاصی از بدن منتقل می کند. به عنوان مثال، غده صنوبری هورمون ملاتونین را تولید و آزاد می کند. این از طریق جریان خون و مایع مغزی نخاعی در اطراف مغز گردش می کند، جایی که گیرنده ها این هورمون ها را تشخیص می دهند. سطوح بالاتر ملاتونین به بدن سیگنال می دهد که زمان استراحت فرا رسیده است.
هورمون های بدن اساساً مسئول کنترل و تعادل تقریباً هر سیستم اصلی هستند. هورمون‌ها بر رشد و تکامل شما تأثیر می‌گذارند، خلق و خوی شما را کنترل می‌کنند، نحوه مدیریت استرس را تعیین می‌کنند و بر نحوه تجزیه غذا توسط بدن تأثیر می‌گذارند. آزمایش هورمونی بهترین راه برای تعیین اینکه آیا سطح هورمون شما بر سلامت شما تأثیر منفی می گذارد یا خیر.
غدد درون ریز در سراسر بدن قرار دارند. این غدد عبارتند از:
انواع مختلفی از هورمون ها در بدن وجود دارد. زمانی که دچار عدم تعادل هورمونی هستید، ممکن است در یک یا چند غدد مشکل داشته باشید. هورمون خاصی که نامتعادل است علائم و نشانه هایی را که در نتیجه تجربه می کنید تعیین می کند. برخی از هورمون های اصلی موجود در بدن عبارتند از:
اگر هورمون های شما به خوبی متعادل باشند، رشد خواهید کرد. با این حال، عدم تعادل چیزی است که نمی توانید نادیده بگیرید.
با تست هورمون مردانه ما دریابید که آیا عدم تعادل هورمونی دارید که می تواند بر خلق و خو، سطح انرژی، میل جنسی یا عملکرد ورزشی شما تأثیر بگذارد. ما برای 3 تست کلیدی از جمله تستوسترون، گلوبولین اتصال به هورمون جنسی و شاخص آندروژن آزاد آزمایش می کنیم تا یک نمای کلی از سلامت هورمونی خود به شما ارائه دهیم.
هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون از بسیاری از عملکردهای بدن پشتیبانی می‌کنند و نقش مهمی در تولید اسپرم، میل جنسی سالم و حفظ قدرت و توده عضلانی دارند. بنابراین سطوح پایین‌تر از حد طبیعی تستوسترون می‌تواند منجر به کمبود انرژی، خستگی، ریزش مو، کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، اضطراب/افسردگی و افزایش چربی بدن شود.
بعد از 30 سالگی سطح تستوسترون به طور طبیعی شروع به کاهش می کند. سایر علل بالقوه تستوسترون پایین عبارتند از: سوء مصرف الکل، چاقی، دیابت کنترل نشده، دارو و تمرین بیش از حد. در حالی که اندازه گیری سطح تستوسترون مهم است، آزمایش جامع هورمون مردانه ما همچنین هورمون هایی را که به انتقال و کنترل تولید و سطوح تستوسترون کمک می کنند، اندازه گیری می کند.
عدم تعادل هورمونی زمانی رخ می دهد که هورمون های شما در سطوح مناسب تولید نمی شوند. شما می توانید انواع مختلفی از عدم تعادل هورمونی داشته باشید. گاهی اوقات، عدم تعادل به معنای کمبود هورمون داده شده است، در حالی که در موارد دیگر، ممکن است سرریز وجود داشته باشد. نوع هورمونی که نامتعادل است نقش مهمی در تعیین چگونگی بروز علائم و نشانه ها و خطرات مرتبط با آن دارد.
اگرچه چند تغییر متداول در زندگی وجود دارد که می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود، مانند یائسگی یا بارداری، شما می توانید در هر مرحله از زندگی خود با چنین مشکلی دست و پنجه نرم کنید. هم مردان و هم زنان ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوند. کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و افراد مسن نیز ممکن است هورمون های خود را از تعادل خارج کنند.
از آنجایی که هورمون ها و عملکرد آنها بسیار متنوع است، هیچ راه واحدی برای تشخیص عدم تعادل هورمونی وجود ندارد. طیف گسترده ای از مسائل می تواند نشان دهد که مشکلی با هورمون های شما وجود ندارد. این یکی از دلایلی است که بهترین انتخاب شما این است که گهگاه آزمایش بدهید، مخصوصاً زمانی که شروع به ایجاد علائم غیر معمول می کنید.
برای تشخیص عدم تعادل هورمونی، انواع مختلفی از آزمایش ها برای پزشک وجود دارد. علائم شما مطمئناً او را در مسیر درست قرار می دهد. بنابراین، شما باید به طور کامل علائم و نشانه های خود را به پزشک خود اطلاع دهید تا او دستور آزمایش هورمون های مناسب را بدهد.
آزمایش خون یکی از رایج ترین روش های آزمایش سطح هورمون است. این آزمایش می تواند سطح تستوسترون، استروژن، کورتیزول و تیروئید را تشخیص دهد. شما باید آزمایشی را سفارش دهید که مختص جنسیت شما باشد، زیرا آزمایش هورمونی زنانه سطوح متفاوتی از هورمون های جنسی را نسبت به آزمایش مردانه جستجو می کند. یک آزمایش ساده بزاق می تواند چندین نوع هورمون را نیز تشخیص دهد. با آزمایش بزاق، می توانید سطح استرادیول، پروژسترون و تستوسترون خود را بررسی کنید.
اگر پزشک شما نگران غده خاصی در بدن شما باشد، ممکن است سونوگرافی را تجویز کند. این می تواند مورد آزمایش غده هیپوفیز، رحم، بیضه ها، تخمدان ها و تیروئید باشد. اشعه ایکس یا ام آر آی فرصت های بیشتری برای تصویربرداری ارائه می دهد. بسته به نتایج آزمایش‌های قبلی، اغلب ممکن است برای تشخیص بهتر به انواع آزمایشات اضافی نیاز باشد. بیوپسی از یک غده مشکل ساز می تواند به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما کمک کند تا مشکلات مربوط به آن غده خاص را پیدا کند.
شمارش اسپرم ممکن است اطلاعات بیشتری را در صورتی که مردی نگران ظاهر شدن علائم خاصی باشد ارائه دهد. از سوی دیگر، زنان ممکن است نیاز به آزمایش پاپ اسمیر داشته باشند. توده‌ها، کیست‌ها و سایر ناهنجاری‌ها در اندام‌های تناسلی می‌توانند به پزشک کمک کنند تا مشکلاتی را که بر تعادل هورمونی شما تأثیر می‌گذارد و همچنین وضعیت سلامت کلی شما را به خطر می‌اندازد، تشخیص دهد.
وقتی در مورد برخی از علائمی که ممکن است شما را آزار دهند شک و نگرانی دارید، اولین قدم شما آزمایش سطح هورمون است. با توجه به نتایج، ممکن است برای پیگیری درمان مناسب به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید تا به وضوح علت اصلی چنین عدم تعادلی را شناسایی کنید.
علل عدم تعادل هورمونی با توجه به هورمون خاص درگیر متفاوت است. با این حال، به طور کلی، آنها به دلیل تغییرات یا اختلال در عملکرد یک غده تولید کننده هورمون هستند. به عنوان مثال، غده تیروئیدی که به درستی کار نمی کند ممکن است هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند و متابولیسم بدن شما را تسریع کند. یا می تواند خیلی کم تولید کند.
اختلال عملکرد تیروئید می تواند ناشی از بیماری های خود ایمنی، ندول های تیروئید، داروها باشد. یا، به ندرت، سرطان تیروئید، در میان سایر علل بالقوه. عدم تعادل در هورمون های جنسی مردانه یا زنانه، مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون، می تواند ناشی از تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند یائسگی و آندروپوز، و همچنین اختلالات ژنتیکی، استرس، مسائل تغذیه ای یا داروها باشد. استرس بیش از حد، رژیم غذایی نامناسب، افزایش سن و برخی داروها می توانند به عدم تعادل در کورتیزول و سایر هورمون های آدرنال کمک کنند.
دلایل زمینه ای مختلفی وجود دارد که می تواند منجر به عدم تعادل هورمونی شود. هر علت به غدد و هورمون های مختلف مربوط می شود. و تاثیر متفاوتی روی بدن شما دارد. بسیاری از بیماری ها و شرایط دیگر می توانند منجر به عدم تعادل هورمونی شوند.
علائم عدم تعادل هورمونی به چیزی که تعادل ندارد بستگی دارد. همانطور که گفته شد، در اینجا علائم کلی وجود دارد که ممکن است تجربه شوند:
هورمون ها به طور متفاوتی بر مردان و زنان تأثیر می گذارند، به ویژه زمانی که با هورمون های خاص دستگاه تناسلی سروکار دارید. مردان و زنان نیز مراحل مختلف رشد را طی می کنند.
زنان با چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی تغییرات هورمونی را تجربه خواهند کرد که مردان آن را تجربه نمی کنند. (در رابطه با آزمایش بارداری بیشتر بدانید) زنان ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوند که از طریق:
علائم هورمونی منحصر به فرد برای مردان معمولاً به عدم تعادل در تستوسترون مربوط می شود. تستوسترون مسئول کنترل رشد مردانه است. اگر این سطح هورمون نامتعادل باشد، مردان ممکن است تجربه کنند:
بله. عدم تعادل هورمونی در کودکان معمولاً در دوران بلوغ رخ می دهد. این زمانی است که هورمون های جنسی برای اولین بار تولید می شوند که نشان دهنده رشد آینده در بدن است. کودکانی که بدنشان هورمون جنسی کمی تولید می‌کند یا اصلاً هورمون جنسی تولید نمی‌کند، معمولاً به وضعیتی به نام هیپوگنادیسم مبتلا هستند.
در پسران، هیپوگنادیسم بدن را از تولید توده عضلانی، موهای بدن و تغییرات صدا که با بلوغ مرتبط است، باز می دارد. اندام های جنسی آنطور که باید رشد نمی کنند و دست ها و پاها در مقایسه با تنه رشد بیش از حدی را تجربه خواهند کرد. پسران نیز ممکن است بافت سینه ایجاد کنند. هنگامی که دختران دچار هیپوگنادیسم می شوند، بافت سینه ایجاد نمی کنند، سیکل قاعدگی خود را شروع نمی کنند، یا جهش رشدی را که مشخصه بلوغ است، تجربه نمی کنند.
هیپوگنادیسم ممکن است به این دلیل رخ دهد که غدد جنسی سطح هورمون مناسبی را تولید نمی کنند. یا به این دلیل که غده هیپوفیز و هیپوتالاموس به غدد جنسی سیگنالی برای تولید هورمون نمی دهند. اگرچه هیپوگنادیسم یکی از علل شایع مشکلات رشد و نمو است، دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد آن شود. همیشه با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید تا تشخیص مناسب هر گونه رشد غیر طبیعی در کودکان را دریافت کنید.
کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی شما که در بالای کلیه ها قرار دارند ساخته می شود. در پاسخ به استرس توسط آن غدد وارد جریان خون می شود. آزمایش سطح کورتیزول می تواند با ارزیابی سطح هورمون در بدن به شناسایی مشکلات مربوط به این فرآیند کمک کند. در اینجا، نحوه آزمایش سطوح کورتیزول و اینکه چرا انجام این آزمایشات می تواند مهم باشد را بررسی خواهیم کرد.
کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که هورمون اولیه ای است که در پاسخ بدن به استرس نقش دارد. وقتی این سیستم به طور عادی و سالم کار می کند، این پاسخ چگونه اتفاق می افتد:
هنگامی که فرد احساس استرس یا خطر می کند، یک ماده شیمیایی به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود که غدد فوق کلیوی را تحریک می کند تا کورتیزول را در جریان خون آزاد کند.
افزایش سطح کورتیزول باعث ایجاد موجی از انرژی، هوشیاری و قدرت می شود که به بدن کمک می کند تا به تهدید درک شده پاسخ دهد. این کار را با افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش میزان گلوکز (قند) در جریان خون برای مغز و بدن برای استفاده از انرژی انجام می دهد.
سطوح بالاتر کورتیزول همچنین عملکردهای خاص بدن را کند یا سرکوب می کند تا انرژی را برای پاسخ استرس حفظ کند، پاسخ ایمنی را تغییر دهد و سیستم تولید مثل و گوارش و همچنین فرآیندهای رشد را سرکوب کند. سطوح بالای کورتیزول همچنین بر نواحی از مغز که خلق و خو و واکنش ترس را تنظیم می کنند، تأثیر می گذارد.
هنگامی که تهدید یا موقعیتی که باعث پاسخ استرس شده است برطرف شود، سطح کورتیزول به سطح طبیعی باز می گردد. ضربان قلب و فشار خون کاهش می یابد و عملکردهای بدن در اثر واکنش استرس تغییر می کند، به حالت عادی باز می گردد.
آزمایش کورتیزول بسیار مهم است زیرا این سیستم همیشه به روش طبیعی و سالمی که در بالا ذکر شد عمل نمی کند. گاهی اوقات سطوح کورتیزون ممکن است برای مدت طولانی بیش از حد بالا بماند، که می تواند اثرات گسترده ای بر سلامت شما داشته باشد، مانند:
مسائلی که می توانند باعث افزایش غیرطبیعی سطح کورتیزول شوند عبارتند از:
استرس مزمن:
سیستم پاسخ استرس جنگ یا گریز طبیعی بدن برای مدیریت موقعیت های استرس کوتاه مدت راه اندازی شده است. استرس در دنیای امروز اغلب یک مسئله سلامتی طولانی مدت است. به جای اینکه در اثر برخورد ناگهانی با یک شکارچی استرس داشته باشیم، وضعیتی که می‌توان با فرار سریع آن را حل کرد، احتمالاً با مشکلات مداومی مواجه می‌شویم که باعث استرس می‌شوند، مانند فشارهای شغلی، به عنوان مثال، یا مشکلات مالی. این می تواند باعث فعال شدن طولانی مدت سیستم پاسخ به استرس شود که منجر به سطوح بالای کورتیزول مزمن می شود.
مشکلات غده هیپوفیز:
تومورهای غده هیپوفیز یا رشد بیش از حد غده می تواند باعث ترشح بیش از حد ACTH شود و سطح کورتیزول را افزایش دهد.
مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی:
تومورهای غدد فوق کلیوی می توانند باعث تولید بیش از حد کورتیزول شوند.
تومورهای دیگر:
رشد در سایر نواحی بدن می تواند تولید کورتیزول را افزایش دهد.
داروها:
استفاده بیش از حد از داروهای کورتیکواستروئیدی یا استفاده طولانی مدت از آنها می تواند منجر به افزایش غیرطبیعی سطح کورتیزول شود.
بیماری آدیسون
نارسایی اولیه آدرنال نیز نامیده می شود، این وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که غدد فوق کلیوی آسیب دیده و قادر به تولید کورتیزول کافی و/یا سایر هورمون های استرس نباشند. این اغلب به دلیل فعالیت خود ایمنی ایجاد می شود، جایی که سیستم ایمنی به بافت های خود بدن حمله می کند. سایر علل بالقوه عبارتند از استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی، برخی رقیق کننده های خون، تومورها و عفونت ها.
مشکلات غده هیپوفیز
سطوح پایین کورتیزول می تواند ناشی از عدم ترشح کافی ACTH توسط غده هیپوفیز باشد. این دومی برای تحریک مقادیر کافی کورتیزول برای آزاد شدن از غدد فوق کلیوی مهم است. این معمولاً به عنوان نارسایی ثانویه آدرنال یا هیپوفیز نامیده می شود. و می تواند در اثر ضربه به غده هیپوفیز، تومورهای مغزی، تومورهای غده هیپوفیز، سکته مغزی، بیماری های خودایمنی و سل و بسیاری از علل احتمالی دیگر ایجاد شود.
سطح کورتیزول با آزمایشات آزمایشگاهی اندازه گیری می شود. اینها ممکن است آزمایش‌های خونی باشد که سطح هورمون را در جریان خون اندازه‌گیری می‌کند یا آزمایش بزاق که سطح کورتیزول را در نمونه بزاق اندازه‌گیری می‌کند. آزمایش کورتیزول معمولاً در اوایل صبح انجام می شود، زمانی که سطح آن به طور معمول در بالاترین حد است.
اغلب، برای ایجاد دقیق ترین نتایج، آزمایش در بعد از ظهر همان روز تکرار می شود. آزمایش کورتیزول اغلب همراه با تست های سطح ACTH انجام می شود، زیرا این هورمون غده هیپوفیز برای تنظیم سطح کورتیزون عمل می کند. آزمایشات ACTH سطح هورمون را در جریان خون اندازه گیری می کند.
انجام آزمایش می تواند از طریق ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما انجام شود، که می تواند آزمایش های شما را برای شما سفارش دهد، نمونه های خون یا بزاق شما را بگیرد یا شما را برای انجام آنها به آزمایشگاه بفرستد. سپس، ارائه‌دهنده شما پس از تحویل نتایج به دفتر او، به شما اطلاع می‌دهد.
همچنین می‌توانید این آزمایش‌های آزمایشگاهی را خودتان به‌صورت آنلاین یا تلفنی از خدمات آزمایشی مستقل مانند مراکز تست سلامت سفارش دهید. سفارش تست‌های خود معمولاً هزینه کمتری دارد، زیرا هزینه‌های بازدید از دفتر را نادیده می‌گیرید، و کارآمدتر است، زیرا نتایج مستقیماً به شما تحویل داده می‌شود.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که اگر آزمایش‌های شما نشان می‌دهد که سطوح کورتیزول و/یا ACTH غیرطبیعی است – خیلی بالا یا خیلی کم – پیگیری این نتایج با مراجعه به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی ضروری است. سطوح غیر طبیعی این هورمون های مهم نیاز به بررسی و آزمایش بیشتری دارد.
در حالی که در بیشتر موارد، سطوح غیرطبیعی ناشی از دلایل نسبتاً جزئی هستند که می‌توانند با تغییر سبک زندگی یا تنظیم دارو برطرف شوند، همانطور که در بالا ذکر شد، بسیاری از مشکلات سلامتی بسیار جدی به طور بالقوه می‌توانند ریشه سطوح غیرطبیعی کورتیزول باشند. به همین دلیل، بسیار مهم است که به دنبال کمک پزشکی برای تعیین علل زمینه ای در مورد خود باشید.
